Aukemastraat

terug naar het overzicht >>

Evert Aukema

Uit: Roden 1940 – 1945 (J. Fonk)

Floor Aukema (1935) woont nu in Ommen. Zijn vader is Evert Reinder Aukema, die bij de razzia van 24 december ’44 is opgepakt en naar Neuengamme bij Hamburg, is afgevoerd. Hij komt op 24 januari in dat kamponderdeel van Neuengamme aan, waar iedereen wordt omgebracht. Voor hem is geen terugkeer mogelijk, omdat hij als te fel, te principieel tegen de bezetters en te belangrijk bekend staat. Die informatie is uit Roden doorgegeven.
Anderen kunnen wellicht terugkeren, hij zeker niet. In het overlijdensbericht dat de moeder van Floor pas in oktober 1945 zal ontvangen staat dat haar man op 15 februari is overleden aan bronchitis. Ook de trouwring zal ze later terugkrijgen. Ondanks alles is er tot dan een sprankje hoop, dat zijn vader nog in leven is en bijvoorbeeld in Rusland is terechtgekomen. Evert Reinder is kassier bij de Boerenleenbank op de plek van de huidige Rabobank. Hij zit diep in het verzet, is lid van de Provinciale Staten en doet o.a. landelijk werk voor de Binnenlandse Strijdkrachten. Dat is het gewapende verzet in opdracht van prins Bernhard. Hij zit in het netwerk waar ook Jan Smallenbroek, Thie Brouwer en Johannes Post aan deelnemen.
Van de Binnenlandse Strijdkrachten zal zijn weduwe later haar oorlogspensioen krijgen. Het kantoor is aan huis en zijn gezin van vrouw en vijf kinderen woont daar ook. Verder zijn er beneden twee, later drie Duitsers ingekwartierd, met boven op de vliering nog drie onderduikers. Floor vertelt  dat de eerste twee Duitsers goed waren en hen voedsel toespeelden. De derde wachtte eens met een geweer zijn vader onder aan de trap op. Al met al geen eenvoudige situatie.

Bezoek Neuengamme
Een paar jaar geleden zijn ze met de hele familie, broers, zus en kinderen naar Neuengamme gegaan. De zoon van Floor heet Evert Reinder Aukema en die vond het heel bizar om zijn eigen naam op de dodenlijst aan te treffen. Het is voor de nakomelingen een nog levende geschiedenis.
Floor heeft een kopie van de keurige dodenlijsten op alfabetische volgorde, met eveneens de diverse doodsoorzaken. De Duitse registratie is netjes en zo zie je de namen van de Assies uit Een en Aukema uit Roden op één en dezelfde pagina vermeld. Bronchitis is niet de echte oorzaak geweest van het overlijden, maar of het via executie, vergassing of ophanging is gebeurd weet Floor niet. In Neuengamme zijn meer dan 55.000 duizend mensen omgebracht, waaronder meer dan 6.000 Nederlanders. De vele Russen zijn veelal door ophanging omgebracht. Het verhaal over Neuengamme vindt Floor in Nederland onderbelicht, vergeleken met de meer bekende kampen.

Principes
Een broer van Floor verwijt zijn vader achteraf, dat hij onverantwoord bezig is geweest, omdat zijn gezin de dupe is geworden van zijn principes.
Zijn dood heeft het gezin na de oorlog op lelijke achterstand gezet wat betreft toekomstmogelijkheden. Voordat het oorlogspensioen, met steun van oud-medestrijders van zijn vader is geregeld, is de financiële positie niet gemakkelijk. Maar de moeder van Floor is altijd pal achter haar man blijven staan om wat hij heeft gedaan. In het laatste deel van haar leven gaat zij in Assen wonen, naast andere mensen uit het Drents verzet.
Floor herkent veel van wat zijn vader bezielde. Hij gaat daarom in Ommen in de politiek, verzet zich tegen onrecht in het algemeen en bemoeit zich nu met het vluchtelingenwerk. Bij hem gaat het ook om principes waarvoor je moet staan, het gaat om recht en rechtvaardigheid.
Als dat geld kost of nog meer, het zij zo. Zijn leidraad is een principiële opstelling voor jezelf, maar niet opleggend aan anderen. Hij merkt dat deze opstelling vaak niet wordt gesnapt en ook niet wordt gewaardeerd. Dat is niet zoveel anders als tijdens het verzet. De zoon van Floor kiest ook principieel voor rechtvaardigheid, wat niet altijd in zijn voordeel werkt in Nederland.

Herinneringen
Van de oorlog herinnert Floor zich niet zoveel. Ja, zijn vader was heel veel weg. En ze overnachtten weleens in een woonboot op het Leekstermeer. De kinderen mochten dan de volgende ochtend erop uit om te kijken of er aan de blokken hout met haak en worm, paling zat. Dit was een afleidingsmanoeuvre voor een illegale actie op een ander deel van het Leekstermeer. Een woonboot (soort praam) van Hagendijk bij het Leekstermeer die door zijn vader ook als schuiladres wordt gebruikt heeft hij meer als een vakantieplekje ervaren. De kinderen werden zoveel mogelijk buiten deverzetswereld gehouden om ongewilde loslippigheid te voorkomen.
Het blijft onduidelijk hoe de Duitsers precies achter de namen van de gearresteerden omstreeks Kerst komen.
Misschien is er een link met de wapendroppingen op het Fochteloërveld, waar ook zijn vader bij betrokken is.
Tien dagen eerder is in betrekking daarmee al een arrestatie verricht. De gedropte wapens worden over heel Nederland verspreid.
De bevrijding kan hij zich nog goed herinneren. Zijn moeder beslist dat de vlag toch uitgestoken moet worden, ook al is haar man waarschijnlijk dood. Dat is de vlag uithangen met tranen in je ogen.